Nam châm tròn không chỉ được biết đến trong lĩnh vực cơ khí, điện tử hay sản xuất công nghiệp mà còn xuất hiện ngày càng nhiều trong y tế, từ các thiết bị chẩn đoán hình ảnh cho tới dụng cụ hỗ trợ điều trị. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc: Nam châm tròn dùng trong y tế có thực sự an toàn cho sức khỏe hay không? Bài viết này sẽ phân tích rõ ràng ứng dụng, lợi ích, rủi ro và cách sử dụng an toàn nam châm tròn trong y tế, giúp bạn có cái nhìn toàn diện trước khi tiếp xúc hoặc sử dụng. 1. Nam châm tròn là gì? Nam châm tròn là loại nam châm được chế tạo với hình dạng đĩa hoặc vòng tròn, có thể làm từ nhiều vật liệu khác nhau như: Nam châm Neodymium (NdFeB) – lực hút mạnh, thường dùng trong các thiết bị y tế yêu cầu từ trường cao. Nam châm Ferrite – lực hút vừa phải, chống ăn mòn tốt. Nam châm Samarium Cobalt (SmCo) – chịu nhiệt cao, bền trong môi trường khắc nghiệt. Trong y tế, nam châm tròn được sản xuất với tiêu chuẩn nghiêm ngặt để đảm bảo tính ổn định và độ tinh khiết, hạn chế tối đa tạp chất có hại. 2. Ứng dụng của nam châm tròn trong y tế Nam châm tròn xuất hiện trong nhiều lĩnh vực y tế, từ chẩn đoán, điều trị cho tới phục hồi chức năng. Một số ứng dụng tiêu biểu: 2.1. Trong thiết bị chẩn đoán hình ảnh MRI (Cộng hưởng từ): Sử dụng nam châm siêu dẫn hình tròn để tạo ra từ trường mạnh, giúp ghi lại hình ảnh chi tiết của cơ thể. Thiết bị X-quang thế hệ mới: Một số máy X-quang hỗ trợ định vị bằng từ trường. 2.2. Trong trị liệu từ trường Vật lý trị liệu: Nam châm tròn được dùng để tạo từ trường hỗ trợ giảm đau, cải thiện lưu thông máu. Hỗ trợ phục hồi chấn thương: Nam châm đặt ở vị trí nhất định để kích thích tuần hoàn và giảm viêm. 2.3. Trong phẫu thuật và nha khoa Dụng cụ phẫu thuật: Một số kẹp hoặc dụng cụ y tế gắn nam châm tròn để cố định hoặc thu hồi mảnh kim loại. Nha khoa: Nam châm mini hình tròn được dùng trong niềng răng hoặc phục hình răng giả. 2.4. Trong cấy ghép y tế Một số thiết bị cấy ghép (ví dụ: máy trợ thính cấy ghép) sử dụng nam châm tròn nhỏ để giữ cố định bộ phận ngoài và trong cơ thể. 3. Nam châm tròn trong y tế có an toàn không? 3.1. Độ an toàn theo tiêu chuẩn y tế Nam châm tròn dùng trong y tế được sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế như: ISO 13485: Tiêu chuẩn quản lý chất lượng thiết bị y tế. RoHS: Giới hạn chất độc hại trong vật liệu. FDA Approval: Chứng nhận của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (đối với sản phẩm dùng trực tiếp trên người). Các tiêu chuẩn này đảm bảo nam châm không chứa chất độc hại, không gây kích ứng da và không phát ra bức xạ có hại. 3.2. Yếu tố an toàn khi tiếp xúc Nam châm tròn trong y tế hầu như an toàn khi sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, vẫn cần lưu ý: Cường độ từ trường: Nam châm quá mạnh có thể ảnh hưởng đến thiết bị điện tử y tế (máy tạo nhịp tim, máy trợ thính). Vật liệu chế tạo: Nam châm không được mạ kém chất lượng vì có thể gây kích ứng da. Kích thước: Nam châm quá nhỏ có thể gây nguy hiểm nếu trẻ em nuốt phải. 4. Những rủi ro tiềm ẩn khi dùng nam châm tròn trong y tế 4.1. Ảnh hưởng đến thiết bị điện tử cấy ghép Người có máy tạo nhịp tim hoặc thiết bị cấy ghép điện tử cần tránh tiếp xúc gần với nam châm mạnh vì từ trường có thể làm nhiễu hoạt động. 4.2. Nguy cơ nuốt phải ở trẻ em Nam châm tròn nhỏ, đặc biệt là loại dùng trong nha khoa hoặc phục hồi chức năng, nếu bị trẻ nuốt phải có thể gây tắc ruột hoặc thủng ruột. 4.3. Bỏng da do từ trường mạnh Một số nam châm Neodymium mạnh có thể kẹp chặt mô mềm, gây bầm hoặc bỏng do ma sát. 4.4. Nhiễm kim loại hoặc phản ứng dị ứng Nếu lớp mạ bị bong, các ion kim loại có thể tiếp xúc với da và gây phản ứng dị ứng. 5. Cách sử dụng nam châm tròn trong y tế an toàn 5.1. Đối với thiết bị y tế cố định (MRI, máy trị liệu) Luôn tuân thủ hướng dẫn của kỹ thuật viên. Không mang theo vật kim loại hoặc thiết bị điện tử vào khu vực có từ trường mạnh. 5.2. Đối với dụng cụ trị liệu cá nhân Không đặt nam châm trực tiếp lên vùng có vết thương hở. Tránh dùng liên tục quá 2-3 giờ nếu từ trường mạnh. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng với người có bệnh tim mạch. 5.3. Đối với nam châm cấy ghép Chỉ sử dụng loại được FDA hoặc cơ quan y tế quốc gia phê duyệt. Tuân thủ lịch kiểm tra định kỳ để đảm bảo thiết bị vẫn hoạt động ổn định. 6. Những đối tượng nên cẩn trọng khi tiếp xúc với nam châm tròn Người có máy tạo nhịp tim hoặc máy khử rung tim. Phụ nữ mang thai (dù chưa có bằng chứng rõ ràng về ảnh hưởng, nhưng nên hạn chế). Trẻ em dưới 6 tuổi. Người có tiền sử dị ứng kim loại. 7. So sánh nam châm tròn y tế với nam châm thông thường Tiêu chí Nam châm tròn y tế Nam châm tròn thông thường Chất liệu Được chọn lọc, tinh khiết, an toàn sinh học Có thể chứa tạp chất hoặc kim loại độc hại Lực từ Ổn định, được kiểm soát Có thể quá mạnh hoặc yếu không ổn định Tiêu chuẩn sản xuất Tuân thủ ISO, FDA Không bắt buộc tiêu chuẩn y tế Mục đích sử dụng Chẩn đoán, trị liệu, cấy ghép Công nghiệp, cơ khí, giáo dục 8. Lời khuyên từ chuyên gia Các bác sĩ và chuyên gia vật lý y khoa khuyến cáo: Không tự ý sử dụng nam châm tròn trị liệu khi chưa có chỉ định y tế. Luôn hỏi ý kiến bác sĩ nếu đang sử dụng thiết bị y tế cấy ghép. Mua từ nguồn uy tín để đảm bảo đạt tiêu chuẩn an toàn. Bảo quản cẩn thận để tránh trẻ em tiếp xúc hoặc nuốt phải. 9. Kết luận Nam châm tròn dùng trong y tế cơ bản là an toàn khi được sản xuất đúng tiêu chuẩn và sử dụng theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng nếu lạm dụng hoặc sử dụng sai cách, chúng có thể gây ra một số rủi ro cho sức khỏe. Vì vậy, hãy: Chỉ sử dụng nam châm tròn từ các nhà sản xuất uy tín. Tuân thủ hướng dẫn an toàn khi tiếp xúc với từ trường mạnh. Đảm bảo thiết bị được bảo dưỡng và kiểm tra định kỳ. Như vậy, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi sử dụng nam châm tròn trong y tế, miễn là hiểu rõ cách dùng và những điều cần tránh. LIÊN HỆ Công ty Cổ phần Thương Mại và Kỹ nghệ KOS Địa chỉ: Số 2 - Ngõ 279 - Ngọc Thụy - Quận Long Biên - Hà Nội Điện thoại: 02462 949 868 Email: kosiatjsc@gmail.com
