Nền kinh tế phải chịu nhiều sức ép về thắt chặt tiền tệ, tài khóa để chống lạm phát, để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường Chính phủ có đưa ra các gói giải pháp đồng bộ, giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Hãy cùng IAC Hà Nội tìm hiểu về nội dung này. >> Xem thêm: tư vấn kiểm soát nội bộ Sau năm 2011 có nhiều biến động bất lợi, kinh tế vĩ mô những tháng đầu năm 2012 đã cho thấy nhiều tín hiệu khả quan. Về kiềm chế lạm phát, CPI tính hết tháng 5/2012 chỉ tăng 2,78% so với tháng 12/2011 và tăng 10,62% so với cùng kỳ năm trước. Đây là tháng thứ 10 liên tiếp CPI tăng chậm lại so với tháng 12/2010. Về giảm nhập siêu, trong 5 tháng đầu năm 2012, tổng nhập siêu chỉ khoảng 622 triệu USD, mức thấp kỷ lục so với cùng kỳ nhiều năm gần đây. Hàng loạt chỉ tiêu kinh tế có kết quả tích cực như: Việc đấu thấu trái phiếu Chính phủ cũng khả quan hơn nhiều so với năm trước, khai thác dầu thô tăng khá, tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng và dự trữ ngoại hối có nhiều điểm cải thiện... Tuy nhiên, bên cạnh thành công đó, nền kinh tế cũng xuất hiện một số dấu hiệu bất ổn: Trong quý I, tăng trưởng GDP cả nước chỉ đạt 4%, trong đó GDP công nghiệp chỉ tăng 2,94%, xấp xỉ mức tăng của nông nghiệp (2,84%). Chỉ số tồn kho của toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tính đến 1/4/2012 đã tăng 32,1%, trong đó chế biến và bảo quản rau quả tăng 80,6%; sản xuất phân bón và hợp chất ni tơ tăng 71,9%; sản xuất xi măng, vôi, vữa tăng 68,1%; sản xuất sắt, thép tăng 53,4%. Doanh thu bán hàng hoá dịch vụ giảm 7% so với cùng kỳ năm 2011... Ẩn sau những con số nêu trên là sự khó khăn của cộng đồng DN trên phạm vi cả nước. Tình trạng DN trong nhiều lĩnh vực kinh doanh bị thua lỗ, nợ nần, phải thu hẹp sản xuất-kinh doanh, hàng tồn kho lớn, thị trường xuất khẩu gặp khó trong khi sức mua và thị phần nội địa bị thu hẹp... đã kéo theo nhiều hệ lụy với kinh tế-xã hội. Mối lo nợ đọng và phá sản gia tăng ở mọi ngành và mọi loại hình DN, dù là “đại gia”, hay doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), nhất là trong một số ngành kinh doanh như bất động sản (BĐS), thép và chế biến thủy sản. Không ít DN chuyển từ sản xuất sang làm thương mại, nhập hàng bán ở nội địa, lúng túng và không đủ nguồn lực tái cấu trúc theo chiều sâu như kêu gọi của Chính phủ và đòi hỏi của thực tiễn cạnh tranh thị trường ngày càng gay gắt… Nếu tình hình sản xuất, kinh doanh và thị trường không được cải thiện, chỉ đến cuối quý II/2012, làn sóng DN phá sản sẽ tất yếu xảy ra. Nguy cơ sụt giảm mạnh động lực tăng trưởng, thậm chí đứt gẫy các chuỗi giá trị gia tăng trong guồng máy tái sản xuất trong nước, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài thâu tóm DN và thị trường Việt Nam trở nên hiện hữu nếu các cấp quản lý không có giải pháp gỡ khó. Trước bối cảnh đó, ngày 10/05/2012, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 13/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường và Bộ Tài chính kịp thời ban hành Thông tư 83/2012/TT-BTC ngày 23/5/2012, hướng dẫn thực hiện Nghị quyết, đã tạo ra động lực vượt khó mới cho cộng đồng DN. Những điểm nhấn trong Nghị quyết 13/NQ-CP Về cơ bản Nghị quyết 13/NQ-CP đã đáp ứng nhu cầu của DN và phù hợp với xu hướng thế giới chuyển dần từ chính sách vĩ mô có tính chất “thắt lưng buộc bụng" sang "kích thích tăng trưởng", với những điểm nhấn đáng chú ý như sau: Thứ nhất, Nghị quyết đưa ra các giải pháp có tính toàn diện và khá đồng bộ, tập trung giảm tải 3 gánh nặng cho DN. - Giảm gánh nặng tài chính và bổ sung vốn dự án đầu tư: Thực hiện quyền hạn của mình trong khuôn khổ phân cấp hiện hành, Chính phủ quyết định giảm gánh nặng tài chính cho DN qua việc: Gia hạn 6 tháng thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng của quý II/2012 đối với DNNVV, sử dụng nhiều lao động đang thực hiện nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ trong một số lĩnh vực sản xuất, gia công, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, dệt may, da giày, linh kiện điện tử, xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội; Gia hạn 9 tháng thời hạn nộp đối với thuế thu nhập DN từ năm 2011 trở về trước mà chưa nộp vào ngân sách nhà nước (NSNN); Miễn thuế môn bài năm 2012 đối với hộ đánh bắt hải sản và hộ sản xuất muối; Gia hạn tối đa 12 tháng thời hạn nộp tiền sử dụng đất đối với các chủ đầu tư dự án có khó khăn về tài chính… Ngoài ra, Chính phủ cũng yêu cầu đẩy nhanh việc thực hiện, giải ngân các dự án, chương trình đầu tư, nhất là đối với vốn đầu tư từ NSNN, vốn trái phiếu Chính phủ, vốn chương trình mục tiêu quốc gia; huy động 2.000 tỷ đồng bổ sung nguồn vốn cho vay đầu tư kiên cố hóa kênh mương, phát triển đường giao thông nông thôn, trạm bơm điện phục vụ sản xuất nông nghiệp, cơ sở hạ tầng nuôi trồng thủy sản và làng nghề ở nông thôn; cho phép mua sắm theo quy định bằng khoản kinh phí năm 2011 đã được bố trí nguồn và được chuyển sang năm 2012. - Giảm gánh nặng lãi suất và cơ cấu lại nợ: Trong khi yêu cầu sử dụng chủ động, linh hoạt các công cụ của chính sách tiền tệ, bảo đảm tốc độ tăng trưởng tín dụng, tổng phương tiện thanh toán hợp lý để thực hiện kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục hạ mặt bằng lãi suất cho vay phù hợp với diễn biến lạm phát; ưu tiên đối với khu vực nông nghiệp, nông thôn; DNNVV; DN sản xuất hàng xuất khẩu; DN công nghiệp hỗ trợ. Đồng thời, thực hiện các biện pháp cơ cấu lại nợ (thời hạn trả nợ, lãi suất, cho vay mới trả nợ cũ…) và các giải pháp khác cần thiết, phù hợp với từng loại hình, lĩnh vực sản xuất kinh doanh tạo điều kiện thuận lợi cho DN vay được vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, nhất là đối với những DN có triển vọng phát triển, có sản phẩm đáp ứng yêu cầu của thị trường, nhưng đang gặp khó khăn về tài chính. Đẩy nhanh tiến độ và bảo đảm hiệu quả trong tái cấu trúc ngân hàng thương mại, kiên quyết xử lý các ngân hàng yếu kém, hoạt động kém hiệu quả bằng các biện pháp phù hợp nhưng phải bảo đảm đúng pháp luật, ổn định hệ thống và quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân gửi tiền và sử dụng dịch vụ ngân hàng. - Giảm gánh nặng thể chế và tăng cường xúc tiến đầu tư, thương mại: tiếp tục sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách, xóa bỏ các rào cản đầu tư bất hợp lý, tạo mọi điều kiện thuận lợi về hạ tầng, mặt bằng, nguồn nhân lực; phấn đấu giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính thuế, hải quan cho cá nhân, tổ chức và DN, rút ngắn thời gian thông quan, tăng cường công tác khai thuế điện tử qua mạng, đẩy mạnh triển khai nộp thuế qua hệ thống ngân hàng, tự động hóa quy trình tiếp nhận giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính thuế và hải quan; chủ động tăng cường các hoạt động xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch, dịch vụ một cách chuyên nghiệp, hiệu quả; đồng thời, chủ trương sớm ký các hiệp định thương mại với các đối tác, mở rộng thị trường có tiềm năng. Thứ hai, Nghị quyết phân công nhiệm vụ cụ thể và đòi hỏi sự phối hợp thường xuyên, chặt chẽ giữa các cấp ngành, đơn vị quản lý nhà nước. Để bảo đảm mục tiêu và hiệu quả chính sách chung, Chính phủ yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo chức năng, nhiệm vụ được giao, phối hợp chặt chẽ với nhau và với các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chủ động bám sát tình hình thực tế, tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ, quyết liệt, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp được xác định trong Nghị quyết 13/NQ-CP, cũng như theo Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 03/01/2012 về những giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2012. Đồng thời, Chính phủ cũng nhấn mạnh yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện nhiệm vụ của từng cơ quan, tổ chức, cá nhân; thực hiện cơ chế khen thưởng, kỷ luật kịp thời, nghiêm minh trong thực hiện các nhiệm vụ được phân công; bảo đảm bám sát tình hình thực tế, chủ động theo dõi, đánh giá để có biện pháp xử lý linh hoạt, kịp thời, hiệu quả. Trong đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư là đầu mối chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan kiểm tra, giám sát tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết; tổng hợp, báo cáo Chính phủ tình hình, kết quả triển khai thực hiện tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ hàng tháng và tháng 12/2012. Thứ ba, Nghị quyết khẳng định và đòi hỏi sự nhất quán và hài hòa mục tiêu trong điều hành của Chính phủ. Khác với các gói kích cầu trước đây, Nghị quyết 13/NQ-CP chủ yếu nghiêng về “cho chính sách” chứ không nặng về tung tiền “giải cứu” DN. Việc tháo gỡ khó khăn bởi vậy không chỉ ở đầu vào, mà cả ở đầu ra, không chỉ ở lĩnh vực sản xuất kinh doanh mà cả thúc đẩy tiêu dùng thông qua việc hỗ trợ thị trường. Việc hỗ trợ không có tính tràn lan, mà đòi hỏi phải đúng đối tượng. Các đối tượng tiếp nhận chính sách không chỉ bao gồm DN, mà còn cả làng nghề, hộ cá thể; không chỉ các thành phần kinh tế trong nước, mà còn cả đầu tư từ nước ngoài; đặc biệt ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực, sản phẩm có lợi thế, nhất là nông nghiệp, du lịch, dịch vụ, trong đó chú trọng thu hút làn sóng đầu tư mới, quy mô lớn và công nghệ cao. Bên cạnh việc tháo gỡ khó khăn cho DN, Nghị quyết 13/NQ-CP cũng đòi hỏi các cơ quan chức năng tăng cường kiểm soát thị trường, giá cả, bảo đảm chất lượng và giá cả các mặt hàng thiết yếu, nhất là giá sữa, giá thuốc chữa bệnh cho người, thuốc bảo vệ động vật, thực vật, phân bón,… >> Xem thêm: tư vấn thuế
